بيماري هاي مهم خرگوش

عوامل بیماریزای مختلفی خرگوشها را درگیر و مبتلا می کند که در این مقاله به ذکر مهمترین آنها پرداخته می شود .

پاستورلوز (Pasteurellosis)

مهمترین عامل باکتریایی بیماریزا در خرگوشها پاستورلامولتوسیدا می باشد. عفونت ناشی از این باکتری ممکن است بصورت التهاب مخاط بینی، پنومونی، التهام گوش میانی، التهاب مخاط چشم، آبسه و عفونتهای دستگاه تناسلی، دیده شود .
متعاقب ابتلا به این بیماری ظاهرآ ایمنی ضعیفی ایجاد می گردد که باعث می شود خیلی از خرگوشها بصورت حامل (Carrier) باقی مانده و باعث بقای بیماری در محیط و ابتلای سایر خرگوشها گردند .
توصیه می شود به محض مشاهده علائم فوق جهت تشخیص و درمان بیماری خرگوش خود، به دامپزشک مراجع کنید. وی توضیح خواهد داد که آنتی بیوتیکها معمولا بیماری را به ظاهر رفع و یا شدت آنرا کاهش می دهند، ولی بیماری ممکن است متعاقب یک فشار محیطی یا استرس، دوباره عود کند .

پنومونی (Pneumonia)

در هر سنی ممکن است حیوان را درگیر کند . حیوان مبتلا علایمی چون تب C)40 کاهش اشتها، التهاب مخاط بینی (ابتدا با تشرح سروزی چشمها و بینی شروع شده و سپس این ترشحات بصورت چرکی و خشک شده بر روی بینی مشاهده می شوند)، تنگی نفس، عطسه و سفه از خود نشان می دهد .
توصیه می کنیم به محض مشاهده علائم فوق به دامپزشک مراجعه کنید. در صورتیکه یکی از خرگوشهایتان مرده باشد، لاشه خرگوش مرده را هر چه سریعتر به دامپزشکتان برسانید چرا که مشاهده کالبدگشایی کمک زیادی به وی در تشخیص صحیح بیماری کرده و سیاست درمانی مناسبی برای سایر خرگوشهای مبتلا، پایه گذاری خواهد کرد .

آنتروتوکسمی

عامل بیماری Clostridium spiroform می باشد. بیماری بصورت اسهال آبکی ناگهانی دیده می شود که عمدتآ بچه خرگوشهای 2 ـ 1 ماهه را درگیر می کند. در اکثر مواقع، خرگوش در شب سالم به نظر می رسد و آنگاه در روز بعد مرده یافت می شود. به منظور پیشگیری از بیماری رعایت نکات زیر حائز اهمیت است. غذا می بایست کیفیت خوب و فیبر بالا داشته باشد، تغییر ناگهانی در جیره صورت نگیرد و هرگونه تغییر بتدریج و در طی یک هفته انجام پذیرد. بچه خرگوشها زود از شیر گرفته نشوند و غذا از 3 ـ 2 هفتگی در اختیار آنها گذاشته شود. در این مورد نیز لاشه خرگوش مرده به تشخیص توسط دامپزشک کمک خواهد نمود. بعلت سیر سریع بیماری، درمان با آنتی بیوتیکها چندان رضایت بخش نیست .

بیماری Tyzzer

این بیماری توسط Bacillus piliformis در بسیاری از گونه های حیواین نظیر خرگوش، همستر، موش و گربه ایجاد می گردد. بیماری با اسهال آبکی و مرگ سریع طی یک تا دو روز مشخص می گردد. گاهی اوقات تمام بچه خرگوشهای یک مادر را درگیر می کند. بیماری معمولا در سنین 3 ـ 5/1 ماهگی دیده می شود و مرگ و میر ممکن است تا P برسد. این باسیل گرم منفی بعنوان یک جرم داخل سلولی در سلولهای کبد و اپیتلیوم سکوم مطرح می باشد. با توجه به اینکه حالت فعال (Vegetativr) باکتری در محیط ناپایدار می باشد، احتمال می رود بیماری با خوردن اسپورهای باکتری منتقل شود.ا نتقال از طریق جفت نیز ممکن است انجام پذیرد. علایم کالبدگشایی نظیر ضخیم شدن دیواره سکوم، خونریزیهای نقطه ای بر روی آن و نقاط نکروزه سفید رنگ به قطر 2 میلی متر بر روی کبد به تشخیص بیماری توسط دامپزشک کمک خواهد نمود. وی به شما خواهد گفت که درمان بیماری چندان موفقیت آمیز نیست، بدلیل اینکه جرم داخل سلولی است و مقابله با آن مشکل است .

میکسوماتوز (Myxomatasis)

عامل بیماری ویروس Myxoma از خانواده Poxviridae می باشد. عمده ترین راههای انتقال آن توسط بندپایان، کک ها و هوا می باشد. جنس Sylvilagus منبع طبیعی ویروس می باشد. از این رو این حیوانات به این ویروس نسبتآ مقاومند، اما خرگوشهای آزمایشگاهی (Oryctolaus cuniculus) ، شدیدآ به بیماری مبتلا شده و مرگ و میر بالایی در جمعیت آنها رخ می دهد .
خرگوش در حالت فوق حاد بیماری در ظرف یک هفته تلف می شود و قبل از مرگ حیوان بیحال و پلکهای آن متورم می گردد. در حالت حاد، پس از گذشت یک هفته چشم ها بی رمق شده و تورم و در اطراف دهان، سوراخهای بینی، مجاری تناسلی و مقعد دیده می شود. در خرگوشهایی که زنده می مانند، پس از گذشت 10 روز از آغاز بیماری، تورم چرکی پلک و ملتحمه و التهاب در قاعده گوش مشاهده می گردد . ممکن است ندولهایی در روی سر، پاها و گوشها دیده شود. در حالت حاد معمولا پس از گذشت 11 روز از آلودگی به ویروس، حیو ان تلف می شود. بهتر است به دامپزشک مراجعه کنید تا بیماری را با مشاهده علایم کلینیکی و آسیب شناسی تشخیص دهد .
در نواحی که بیماری بومی است، کنترل ناقلین باعث کنترل بیماری می گردد. خرگوشهای تازه وارد می بایست در محلی به دور از حشرات به مدت 2 هفته قرنطینه گردند. برای ایجاد ایمنی از یک واکسن زنده تخفیف حدت یافته استفاده می شود که حدود 9 ماه ایمنی می دهد .

بیماری هموراژیک ویروسی(Viral hemorrhagic disease VHd )

بیماری حاد و بسیار مسری می باشد. اعتقاد بر این است که عامل بیماری عضو خانواده ویروسهای پاروا می باشد. انتقال ویروس بوسیله ذرات معلق (aerosol) و سایر ترشحات حیوان صورت می گیرد. انتقال مکانیکی آن توسط وسایل، انسان، جوندگان و محصولات جنسی خرگوش نیز حائز اهمیت است. بچه خرگوشهای زیر 2 ماه مقاوم بوده و بیماری معمولا در خرگوشهای شیروار و آبستن دیده می شود . دوره کمون بیماری 72 ـ 24 ساعت بوده، خرگوش ناگهان مرده یافت می شود و علائمی قبل از آن مشاهده نمی گردد. در مواردی که دوره بیماری طولانی می گردد، تنگی نفس و پرخونی از جمله علایمی است که قابل رؤیت است.

عوامل بيماري زاي مختلفي خرگوشها را درگير و مبتلا مي كند كه در ذيل به ذكر مهمترين آنها پرداخته شده:

پاستورلوز (Pasteurellosis)
مهمترين عامل باكتريايي بيماريزا در خرگوشها پاستورلامولتوسيدا مي باشد. عفونت ناشي از اين باكتري ممكن است بصورت التهاب مخاط بيني، پنوموني، التهام گوش مياني، التهاب مخاط چشم، آبسه و عفونتهاي دستگاه تناسلي، ديده شود .
متعاقب ابتلا به اين بيماري ظاهرآ ايمني ضعيفي ايجاد مي گردد كه باعث مي شود خيلي از خرگوشها بصورت حامل (Carrier) باقي مانده و باعث بقاي بيماري در محيط و ابتلاي ساير خرگوشها گردند .
توصيه مي شود به محض مشاهده علائم فوق جهت تشخيص و درمان بيماري خرگوش خود، به دامپزشك مراجع كنيد. وي توضيح خواهد داد كه آنتي بيوتيكها معمولا بيماري را به ظاهر رفع و يا شدت آنرا كاهش مي دهند، ولي بيماري ممكن است متعاقب يك فشار محيطي يا استرس، دوباره عود كند .

پنوموني (Pneumonia)
در هر سني ممكن است حيوان را درگير كند . حيوان مبتلا علايمي چون تب ((C)40 كاهش اشتها، التهاب مخاط بيني (ابتدا با تشرح سروزي چشمها و بيني شروع شده و سپس اين ترشحات بصورت چركي و خشك شده بر روي بيني مشاهده مي شوند)، تنگي نفس، عطسه و سفه از خود نشان مي دهد .
توصيه مي كنيم به محض مشاهده علائم فوق به دامپزشك مراجعه كنيد. در صورتيكه يكي از خرگوشهايتان مرده باشد، لاشه خرگوش مرده را هر چه سريعتر به دامپزشكتان برسانيد چرا كه مشاهده كالبدگشايي كمك زيادي به وي در تشخيص صحيح بيماري كرده و سياست درماني مناسبي براي ساير خرگوشهاي مبتلا، پايه گذاري خواهد كرد .
آنتروتوكسمي
عامل بيماري Clostridium spiroform مي باشد. بيماري بصورت اسهال آبكي ناگهاني ديده مي شود كه عمدتآ بچه خرگوشهاي 2 ـ 1 ماهه را درگير مي كند. در اكثر مواقع، خرگوش در شب سالم به نظر مي رسد و آنگاه در روز بعد مرده يافت مي شود. به منظور پيشگيري از بيماري رعايت نكات زير حائز اهميت است. غذا مي بايست كيفيت خوب و فيبر بالا داشته باشد، تغيير ناگهاني در جيره صورت نگيرد و هرگونه تغيير بتدريج و در طي يك هفته انجام پذيرد. بچه خرگوشها زود از شير گرفته نشوند و غذا از 3 ـ 2 هفتگي در اختيار آنها گذاشته شود. در اين مورد نيز لاشه خرگوش مرده به تشخيص توسط دامپزشك كمك خواهد نمود. بعلت سير سريع بيماري، درمان با آنتي بيوتيكها چندان رضايت بخش نيست .
بيماري Tyzzer
اين بيماري توسط Bacillus piliformis در بسياري از گونه هاي حيواين نظير خرگوش، همستر، موش و گربه ايجاد مي گردد. بيماري با اسهال آبكي و مرگ سريع طي يك تا دو روز مشخص مي گردد. گاهي اوقات تمام بچه خرگوشهاي يك مادر را درگير مي كند. بيماري معمولا در سنين 3 ـ 5/1 ماهگي ديده مي شود و مرگ و مير ممكن است تا %50 برسد. اين باسيل گرم منفي بعنوان يك جرم داخل سلولي در سلولهاي كبد و اپيتليوم سكوم مطرح مي باشد. با توجه به اينكه حالت فعال (Vegetativr) باكتري در محيط ناپايدار مي باشد، احتمال مي رود بيماري با خوردن اسپورهاي باكتري منتقل شود.ا نتقال از طريق جفت نيز ممكن است انجام پذيرد. علايم كالبدگشايي نظير ضخيم شدن ديواره سكوم، خونريزيهاي نقطه اي بر روي آن و نقاط نكروزه سفيد رنگ به قطر 2 ميلي متر بر روي كبد به تشخيص بيماري توسط دامپزشك كمك خواهد نمود. وي به شما خواهد گفت كه درمان بيماري چندان موفقيت آميز نيست، بدليل اينكه جرم داخل سلولي است و مقابله با آن مشكل است .
ميكسوماتوز (Myxomatasis)
عامل بيماري ويروس Myxoma از خانواده Poxviridae مي باشد. عمده ترين راههاي انتقال آن توسط بندپايان، كك ها و هوا مي باشد. جنس Sylvilagus منبع طبيعي ويروس مي باشد. از اين رو اين حيوانات به اين ويروس نسبتآ مقاومند، اما خرگوشهاي آزمايشگاهي (Oryctolaus cuniculus) ، شديدآ به بيماري مبتلا شده و مرگ و مير بالايي در جمعيت آنها رخ مي دهد .
خرگوش در حالت فوق حاد بيماري در ظرف يك هفته تلف مي شود و قبل از مرگ حيوان بيحال و پلكهاي آن متورم مي گردد. در حالت حاد، پس از گذشت يك هفته چشم ها بي رمق شده و تورم و در اطراف دهان، سوراخهاي بيني، مجاري تناسلي و مقعد ديده مي شود. در خرگوشهايي كه زنده مي مانند، پس از گذشت 10 روز از آغاز بيماري، تورم چركي پلك و ملتحمه و التهاب در قاعده گوش مشاهده مي گردد . ممكن است ندولهايي در روي سر، پاها و گوشها ديده شود. در حالت حاد معمولا پس از گذشت 11 روز از آلودگي به ويروس، حيو ان تلف مي شود. بهتر است به دامپزشك مراجعه كنيد تا بيماري را با مشاهده علايم كلينيكي و آسيب شناسي تشخيص دهد .
در نواحي كه بيماري بومي است، كنترل ناقلين باعث كنترل بيماري مي گردد. خرگوشهاي تازه وارد مي بايست در محلي به دور از حشرات به مدت 2 هفته قرنطينه گردند. براي ايجاد ايمني از يك واكسن زنده تخفيف حدت يافته استفاده مي شود كه حدود 9 ماه ايمني مي دهد .
بيماري هموراژيك ويروسی(Viral hemorrhagic disease VHd )
بيماري حاد و بسيار مسري مي باشد. اعتقاد بر اين است كه عامل بيماري عضو خانواده ويروسهاي پاروا مي باشد. انتقال ويروس بوسيله ذرات معلق (aerosol) و ساير ترشحات حيوان صورت مي گيرد. انتقال مكانيكي آن توسط وسايل، انسان، جوندگان و محصولات جنسي خرگوش نيز حائز اهميت است. بچه خرگوشهاي زير 2 ماه مقاوم بوده و بيماري معمولا در خرگوشهاي شيروار و آبستن ديده مي شود . دوره كمون بيماري 72 ـ 24 ساعت بوده، خرگوش ناگهان مرده يافت مي شود و علائمي قبل از آن مشاهده نمي گردد. در مواردي كه دوره بيماري طولاين مي گردد، تنگي نفس و پرخوني از جمله علايمي است كه قابل رؤيت است. واگيري بيماري ممكن است تا %80 هم برسد و ميزان مرگ و مير هم حدود %90 ـ 80 مي باشد. با ديدن علائمي چون ناراحتي تنفسي، مرگ و مير بالا و گسترش سريع بيماري مي توان به آن مظنون شد. علائمي كه در كالبدگشايي مشاهده مي شوند (پرخوني ريه ها و كبد، ناي مملو از كف خون آلود و يا غير خون آلود، خونريزي در تيموس، پرخوني ضعيف تا مشخص و التهاب كليه ها، طحال و كبد) به تشخيص صحيح بيماري بوسيله دامپزشك كمك خواهد نمود .
گلوله هاي مو داخل معده (Gastric hair ball)
تا قبل از اين تصور مي شد كه بيماري گلوله هاي مو داخل معده، خود يك بيماري اوليه است، اما بعدها مشخص گرديد كه اين بيماري يك چهره از بيماري ديگر، بوده و در و اقع ثانويه مي باشد. بطور طبيعي خرگوشها به وفور خود را ليسيده و تميز مي كنند كه در نتيجه اين امر مقدار زيادي مو وارد دستگاه گوارش مي گردد. حال اگر به هر علتي، حركات دستگاه گواش كاهش يابد گلوله هاي مو در داخل معده تجمع خواهند كرد. از عوامل مستعدكننده اين بيماري مي توان به استرس (مثل استرس جايگاه كوچك، استرس نزديك زايمان) درد (مثل بدفرمي دندانها و طويل شدن ريشه دندانها كه ايجاد درد مي نمايند) و ترس اشاره نمود. علايم قابل توجهي در اين بيماري مانند بي اشتهايي، كاهش مصرف آب، كاهش مزمن وزن، افسردگي ناشي از كاهش سطح انرژي بدليل عدم اخذ و عدم مشاهده پلتهاي مدفوع به مدت 2 ـ 1 ديده مي شود. توصيه مي كنيم به محض مشاهده علائم فوق به دامپزشك مراجعه كنيد. وي در وهله اول با مشاهده علايم باليني و تاريخچه حيوان به بيماري مشكوك و سپس به منظور تأييد تشخيص، از راديوگرافي استفاده خواهد كرد.