دکتر محمودرضا اثناعشری

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

 

چکیده:

آلودگی به دیکروسلیوم انتشار جهانی داشته و میزان آلودگی با توجه به آب و هوای منطقه و میزبانهای واسط متفاوت است. دیکروسلیوم از بیماریهای زئونوز انسان و نشخوارکنندگان بوده و توسط انگلی از رده ترماتودها به نام دیکروسلیوم دندریتیکوم که از ترماتودهای کبدی شایع حیوانات در ایران می­ باشد ایجاد می ­شود و سالیانه خسارتهای اقتصادی فراوانی وارد می­ نماید. این انگل در کبد نشخوارکنندگان زندگی می ­کند و در مرحله بلوغ در مجاری صفراوی گوسفندان جای می گیرد و باعث لاغری­، ­ضعف­ و در نهایت از بین رفتن دام می­ گردد. میزبانان واسط این انگل حلزونهای خاکی(میزبان اول) و مورچه­ هایی به نام فورمیکا(میزبان دوم) می­ باشند. در این مطالعه که به صورت مقطعی و با آمار توصیفی و استنباطی به مدت یک سال بر روی 316007 راس گوسفند، 116959 راس بز و 86963 راس گاو ذبح شده انجام شد کبد دامها به دقت از نظر آلودگی به انگل دیکروسلیوم مورد معاینه و آزمایش به صورت مشاهده مستقیم قرار گرفتند. داده های به دست آمده پس از جمع آوری با آزمونهای نسبت موفقیت و فرض نسبت موفقیت و ازمون آماری z استاندارد در سطح خطای 5% تحت نرم افزار آماری Spss  وExcel 2007 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج به دست آمده در این بررسی نشانگر آن بود که  3/4% از گوسفندان، 2/4% از بزها و 54/2% از گاوها مبتلا به دیکروسلیوز بودند. بالاترین نسبت آلودگی به دیکروسلیوم در گوسفند مشاهده شد که این میزان نسبت به آلودگی در گاو تفاوت داشت و این تفاوت معنی دار بود اما نتایج شیوع آلودگی در گوسفند نسبت به بزها معنی دار نبود(P<0.05). با توجه به  زیانهای مالی و انتقال آلودگی به انسان، آموزش بهداشت در سطح جامعه، از بین بردن میزبانان واسط و درمان دامهای آلوده با داروهای ضد انگل برای پیشگیری و کنترل این بیماری پیشنهاد می­شود.  

 

واژه­های کلیدی:­دیکروسلیوز، ­دیکروسلیوم دندریتیکوم­، ­دام­، شیوع.