آشنایی با برخی از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان

آشنایی با برخی از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان

نویسنده: دکتر محمودرضا اثناعشری Dr mahmoodreza Asnaashari - ۱۳٩٢/۸/٦

در بعضی از کشورهای پیشرفته مانند آمریکا تعداد حیوانات خانگی از تعداد شهروندان آن کشور بیشتر است و همه این حیوانات به صورت بالقوه توانایی انتقال بیماری را دارند. ولی خوشبختانه ریسک انتقال بیماری از حیوانات خانگی بسیار کم است.

بیماری های زئونوتیک Zoonotic به آندسته از بیماری هایی گفته می شود که از حیوانات به انسان قابل انتقال هستند. با توجه به اینکه این بیماری ها می توانند سیستم ایمنی را درگیر کنند بایستی در مورد تماس حیوانات با افراد زیر توجه ویژه ای صورت بگیرد:
مسن ترها
نوزادان
کودکانی که درحال آموزش راه رفتن هستند
افراد تحت درمان بیماری های سرطانی
افرادی که به تازگی جراحی پیوند عضو داشته اند
اشخاصی که بیماری های خود ایمن دارند
اگر شما هرکدام از موارد فوق را دارید بایستی از تماس مستقیم با خزندگان شامل لاک پشت ، سوسمار و مار یا پرندگانی نظیر جوجه مرغ یا اردک پرهیز نمایید.
انگل ها – باکتری ها – قارچ ها و ویروس ها عوامل بیماری زای قابل انتقال بین انسان و حیوانات هستند و انتقال عوامل بیماری زا به نوع عامل بیماری زا بستگی دارد .

کرم ها : همانطور که می توانند سگها و گربه ها و سایر حیوانات خانگی را آلوده سازند ، انسان ها را نیز آلوده خواهند کرد . بنابراین برنامه جدی و منظم ضد انگلی جهت حیوانات خانگی زیر نظر دامپزشک مسئول لازم است . شایع ترین راه انتقال کرم در حیوانات مدفوع آنهاست . تخم یا لارو انگل می تواند در مناطقی که مدفوع حیوانات وجود داشته حتی پس از تمیز کردن باقی بماند و می تواند از طریق دست و پا و یا غذا شانس انتقال به دستگاه گوارش انسان را داشته باشد . راههای جلوگیری از این انتقال عبارتند از :

راه نرفتن با پای برهنه
شستن مناسب لوازم
قرار ندادن دست در دهان
شستن دستها پس از تماس با لوازم حیوانات
تمییز کردن محل مدفوع حیوانات بصورت منظم
اگر شما با پای برهنه روی زمین راه بروید کرم های قلابدار می توانند حتی از پوست انسان نفوذ کرده و آلودگی ایجاد کنند . کرم های گرد بدلیل امکان انتقال لارو آنها به دستگاه گوارش و سپس اندام های مختلف نگران کننده هستند . بچه ها بدلیل بازی کردن در بیرون از خانه و روی زمین و در محل های آلوده درمعرض خطر بیشتری هستند .

توکسوپلاسموز : گربه ها قادر به انتقال بیماری توکوپلاسموز از طریق انتقال عامل بیماری با نام توکوپلاسما هستند البته به همان اندازه که از خوردن گوشت خام قابل انتقال است . گربه ها اغلب علائمی از بیماری ندارند پس با دیدن وضعیت ظاهری و معاینه نمی توان بیماری را در آنها تشخیص داد. ولی افرادی که درگیر این بیماری هستند با علائمی شبیه به سرماخوردگی مانند ضعف و درد عضلات و بزرگی غدد لنفاوی در معرض ابتلا قرار می گیرند . خانم های باردار بایستی وقت بیشتری در تماس با گربه ها داشته باشند زیرا عوارض بیماری توکوپلاسموز در آنها می تواند زایمان زودرس ، زایمان نارس ، و یا . . . باشد . راههای جلوگیری از ابتلا به بیماری توسط خانم های باردار و یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف به قرار زیر می باشد .

اجتناب از تعویض خاک گربه
پوشاندن اسباب بازی بچه ها در هنگامی که استفاده نمی شود
جمع آوری مدفوع گربه در کیسه های پلاستیکی و دفع بهداشتی آنها
استفاده از دستکش های یکبار مصرف در هنگام جایگزین کردن خاک گربه ها و شستن مناسب دستها
عوض کردن روزانه خاک گربه ها (مدت 24 ساعت زمان جهت انتشار انگل توکوپلاسما کافی است.

تب خراش گربه : یک بیماری باکتریایی است که از طریق حشرات منتقل می شود . شما ممکن است نتوانید این بیماری را در گربه خود ببینید چون گربه علائمی از خود بروز نمی دهد . صاحب گربه بایستی اقدامات ضد انگلی و دور کردن حشرات از گربه خود و همچنین کوتاه کردن ناخن ها را به موقع انجام دهد و در ضمن مراقب گاز گرفتن و پنجه کشیدن گربه روی بدن خود باشد

Ring worm : توجه داشته باشید این بیماری بدلیل وجود کرم نیست بلکه یک بیماری قارچی است . این بیماری پوستی می تواند بوسیله تماس پوست یا موی حیوان آلوده بویژه گربه به انسان منتقل شود . رینگ ورم می تواند از حیوانات دیگر نیز به انسان منتقل شود مانند سگ ، راسو ، اسب ، خرگوش ، خوکچه هندی . علائم این بیماری ریزش مو موضعی می باشد و در بعضی حیوانات غیر قابل رویت و تشخیص می باشد . از زمانی که این بیماری قارچی در محیط آلوده و کثیف تشخیص داده شد بایستی حیوان خود را تمیز نگهداشته و هر گونه خارش پوستی جدی گرفته شود.

خوشبختانه داروهای مناسب جهت درمان این بیماری برای انسان و حیوان در دسترس می باشد .

هاری : یک بیماری ویروسی کشنده است که از طریق بزاق قابل انتقال می باشد و بوسیله واکسن قابل پیشگیری است . صاحب حیوان بایستی واکسیناسیون حیوان خود را بموقع انجام دهد . از آنجا که ویروس هاری زنده است و در حیوانات وحشی وجود دارد بدین ترتیب صاحب حیوان بایستی از تماس با حیواناتی چون خفاش و راسو و روباه اجتناب کند .هر زمان که مشکوک شدید که حیوان شما در معرض بیماری هاری قرار گرفته است بلافاصله ، با دامپزشک خود در میان بگذارید ...

کنه : حیوان شما نمی تواند به شما کنه یا بیماری هایی که از طریق کنه ها ایجاد می شوند منتقل نماید ولی قطعاً آنها می توانند کنه ها را به منزل بیاورند. محصولات متعددی جهت از بین بردن کنه ها و یا جهت پیشگیری از ابتلا حیوانات و جایگاه آنها به کنه ها موجود است .

LCM) Lymphocytic Choriomeningitis ): یک بیماری ویروسی قابل انتقال از جوندگان به انسان است. با استشمام ذرات معلق در هوا که از ادرار، مدفوع و بزاق آلوده جوندگان منتشرمی شود. رت ها و موش ها و همسترها جزو جوندگان می باشند . LCM می تواند علائمی شبیه ضعف های عضلانی و حتی فلجی ایجاد کند و متاسفانه درمان قاطعی برای آن وجود ندارد.

تب گزش جوندگان : یک بیماری باکتریایی است که از گازگرفتن ، پنجه کشیدن و یا غذا و آب آلوده به مدفوع جوندگان منتقل می شود و بیماری فوق در انسان علائمی شبیه به بیماری سرماخوردگی ایجاد می کند که شامل تب ، سردرد و دردهای عضلانی است . بعضی آنتی بیوتیک ها جهت درمان آن استفاده می شوند. اگر دارای حیوانات جونده در منزل هستید از تماس مستقیم با ترشحات و فضولات آنها خود داری کنید و سعی کنید خانه یا لانه یا محل زندگی آنها را مرتب ضدعفونی کنید .

سالمونلوز : یک بیماری باکتریایی قابل انتقال می باشد که از مدفوع حیوانات بویژه خزندگان و اردک ها و جوجه های مرغ سرایت می کند . اغلب خزندگان در دستگاه گوارش خود دارای سالمونلا هستند و باکتری سالمونلا روی پوست آنها نیز ممکن است دیده شود و یا حتی روی قفس و محل زندگی آنها . بهر حال سالمونلا جز باکتری ای نرمال (فلور طبیعی) خزندگان می باشد . اگر به آنها اجازه رفت و آمد در منزل بدهید به این ترتیب باعث انتقال و گسترش باکتری به تمام نقاط منزل خواهید شد.

مایکوباکتریوم : باکتری اصلی قابل انتقال از ماهی و اکواریوم می باشد رایج ترین راه انتقال مایکوباکتریوم به انسان وجود زخم های باز مانند بریدگی و خراش های روی پوست دست و پا می باشد. جهت جلوگیری از انتقال این باکتری می توان در هنگام تمیز کردن آکواریوم از دستکش مناسب استفاده کرد . در ضمن اگر همزمان گربه یا سگ نگهداری می کنید اجازه ندهید از آب تانک آکواریوم بنوشند .

Psittacosis : یا تب طوطی یک بیماری مشترک بین انسان و پرندگان است . این باکتری در فضولات و ترشحات بینی پرنده دیده می شود . انسان می تواند با استشمام ذرات خشک شده و معلق در هوا به بیماری مبتلا شود . اگر دارای پرنده خانگی می باشید و علائمی نظیر تب ، احساس سرما ، سرفه خشک ، سردرد ، و دردهای عضلانی دارید بهتر است جهت بررسی سلامت خود به پزشک مراجعه کنید . اگر پرنده دارای این بیماری باشد و جهت درمان به دامپزشک مراجعه نشود منجر به عفونت های تنفسی شدید خواهد شد .

راههای پیشگیری از بیماری عبارتند از :

شستن دستها پس از تماس با پرنده و لوازم آن
پوشیدن دستکش و ماسک در هنگام تمییز کردن قفس
جلوگیری از پرواز پرنده در محیط خانه بخصوص زمانی که مشغول خوردن غذا هستید.

بیماری های مشترک بسیاری وجود دارند که در مناطق مختلف جهان پراکنده اند . کسانی که اصرار به نگهداری حیوانات وحشی دارند بهتر است آزمایشات مربوط به بیماری های مشترک را انجام دهند .

تب خونریزي دهنده كنگو كريمه

دکتر محمودرضا اثناعشری

عضو هیات علمی دانشگاه

تب خونریزي دهنده كنگو كريمه: يكي ديگر از بيماري هاي ويروسي مشترك است كه همواره خطر گسترش آن به نواحي غيراندميك وجود دارد. بيماري با ويروسي به همين نام از خانواده  Buanyaviridaو گروه  Nairovirusايجاد مي شود. مخزن ويروس در طبيعت خرگوش هاي وحشي و پرندگان هستند و گوسفند، بز، گاو و ساير حيوانات اهلي نيز مي توانند مخزن ويروس باشند. كنه هاي ايكسودس  Ixodesودر بيشتر موارد  Hyalommaناقل ويروس هستند. انتقال ويروس در نسل هاي متوالي كنه، از تخم به بالغ، صورت مي گيرد و حيوانات مخزن از طريق تغذيه نوچه و يا بالغ كنه آلوده بر روي آن ها، آلوده به ويروس مي شوند. حيوانات نقش مخزن ويروس را در طبيعت دارند و مبتلا به بيماري نمي شوند. آلودگي انسان مي تواند در اثر تماس با خون و ترشحات حيوانات و يا تماس با بيماران انساني و يا به وسيله نيش كنه آلوده صورت گيرد. خونريزي شديد از مخاط ها از نشانه هاي شكل شديد و كشنده بيماري است كه گاهي مشابه بيماري ابولا است. خونريزي از لثه ها، بيني، ريه، دستگاه تناسلي از نشانه هاي شكل شديد و كشنده بيماري است. ميزان كشندگي تا 30 درصد گزارش شده است. اين بيماري به صورت همه گير و تك گير از كشورهاي مديترانه اي اروپا، تركيه، ايران (Izadi, 2004)، ساير كشورهاي خاورميانه و خليج فارس، پاكستان، عربستان سعودي و سودان گزارش شده است. آزمايش خون حيوانات كشتار شده در امارات متحده عربي كه بعد از يك همه گيري انساني بيماري با 63 درصد مرگ صورت گرفته نشان داده كه منبع بيماري تعدادي از گوسفندان آلوده وارداتي از ايران بوده است (Khan, 1995). اولين موارد بيمار انساني در نواحي غربي عربستان سعودي به واردات گوسفند منسوب شده است (Hassanein, 2000)

خطر ناشی از داروی آموکسی سیلین درخرگوش

آموکسی سیلین برای خرگوش بسیار سمی است، از این رو دامپزشک هرگز این دارو را برای خرگوش تجویز نمی کند.

آموکسی سیلین و سایر فرم های پنی سیلین باکتری های مفید موجود در روده خرگوش را از بین برده و باعث اختلال در عملکرد ارگان های بدن می شوند.

آنتی بیوتیک های دیگر نیز هستند که استفاده از آن ها در خرگوش ضرری ندارند مانند کلرومایستین، تتراسایکلین، انروفلوکساسین.

گاهی خرگوشی قادر به تحمل یک آنتی بیوتیک نمی باشد( علائمی چون کاهش اشتها و اسهال) که می توان از یک آنتی بیوتیک جایگزین استفاده کرد.

عواملی که می توانند بر سلامت خرگوش تاثیر گذارند

ادرار قرمز رنگ

ادرار خرگوش می تواند بین رنگ های سفید (بی رنگ) تا زرد رنگ و یا قهوهای تا قرمز روشن متغیر باشد.
هیچ کدام از این رنگ ها نشانه بیماری نیستند مگر اینکه علائمی مثل دفع ادرار همراه با زور، از دست دادن اشتها و یا نوسانات قابل توجه دمای بدن به رفتارهای خرگوش اضافه گردد.
مشاهده ادرار قرمز حتما به معنای وجود خون در ادرار نیست بلکه می تواند به علت وجود رنگدانه هایی در غذا باشد که معمولا در تعدادی از گیاهان و سبزیجات وجود دارند. اما همواره باید هوشیار بود و سایر علائمی را که احتمال دارد دال بر بیماری باشد از دید دور نگه نداشت. ادرار قرمز رنگ در اکثر اوقات برای یک الی دو روز تداوم دارد ولی گاهی دیده می شود که برای مدت طولانی نیز می تواند ادامه داشته باشد.
وجود خون واقعی شبیه ادراری با لکه های خونی است. که در صورت مشاهده حتما باید موضوع جدی گرفته شود و با دامپزشک مشورت نمود.

ریزش موی بدن

موهای خرگوش معمولا هر 3 ماه یکبار میریزد و موهای جدید جای آن ها را می گیرد. از آنجائیکه خرگوش ها حیوانات تمیزی هستند، دوست دارند خود یا همدم خود را تیمار کنند. معمولا شانه زدن باعث جدا شدن موهای اضافی بدن شده و پوشش بدن را سالم نگه می دارد و مانع از بلع بیش از اندازه مو در هنگام تیمار کردن می شود.
برای شانه زدن موهای خرگوش می توان از برس هایی با دندانه های فاصله دار که در برس کشیدن سگ ها و گربه ها به کار می رود، استفاده کرد.
همچنین این عمل می تواند گلوله های موئی تشکیل شده بین موها را به آرامی جدا کند.
استفاده میزان زیادی از سبزیجات در جیره غذایی خرگوش می تواند در دفع موهای لیسیده شده هنگام تیمار از دستگاه گوارش کمک بسزایی کند.

توقف عمل دستگاه گوارش

کاهش عملکرد دستگاه گوارش می تواند بنا به دلایل مختلفی صورت گیرد که اگر بدون در مان رها گردد حتما باعث وقوع مرگی دردناک در عرض زمانی کوتاه می شود.یکی از علائم آن عدم تولید مدفوع و یا وجود مدفوع بسیار اندک می باشد. در برخی از موارد، ذرات کوچکی از مدفوع درون یک موکوس زرد رنگ یا بی رنگ احاطه شده است.
نفخ معده و علائم درد ( مثل ساییدن دندان ها به همدیگر، بی حالی، ناراحت نشستن و عدم خوردن و آشامیدن) نیز نشانه هایی از وجود مشکل گوارشی می باشند.

دندان ها

دندان های خرگوش همیشه در حال رشد کردن است و این مهمترین دلیل خرگوش ها در جویدن اشیاء است تا بدین ترتیب طول دندان های خود را در یک حد مناسب نگه دارند. بعضی از خرگوش ها دارای دندان های منظم نبوده و رشد دندان ها همواره به طور پیوسته ادامه دارد ( یک ناهنجاری محسوس می شود). خرگوشی با چنین شرایط دندانی نیاز به کوتاه کردن دوره ای دندان ها دارد تا قادر به غذا خوردن باشد. دامپزشک می تواند این عمل را برای آن ها به بهترین نحوه ممکن انجام دهد.
به ندرت ممکن است در شرایطی نیاز به برداشت کامل دندان های جلویی خرگوش باشد. برای این خرگوش ها دادن علوفه و غذایی که در اندازه کوچک قطعه قطهه شده است بسیار مطلوب می باشد.
به راحتی می توان هرگونه ناهنجاری در دندان های جلویی خرگوش را مشاهده کرد ولی معاینه دندان های عقبی حیوان نیاز به دقت و تجربه مناسب دارد. از جمله نشانه های وجود مشکل در دندان های عقبی خرگوش، مرطوب شدن پوزه حیوان به علت ترشح بزاق، ساییدن با صدای بلند دندان ها و سختی در خوردن غذا می باشد. هر زمان که خرگوش خود را تیمار می کند می توان دندان های او را مورد برسی قرار داد.

عطسه کردن

عطسه کردن نمی تواند دلیلی بر وجود مشکل و بیماری باشد. اگر که عطسه کردن همراه با آب ریزش بینی و یا ریزش اشک از چشم باشد مخصوصا اگر که کاهش اشتها هم دیده شود باید برای درمان اقدام نمود. اگر حیوان عطسه می کند ولی از سایر علائم بیماری نشانی نیست و اشتهای حیوان تغییر نکرده است، این امر می تواند به علت وجود یک سری حساسیت ها باشد.

حالات نیاز به اقدامات اورژانسی

اسهال، حالت بی قراری و عدم استراحت، کاهش اشتها یا ایجاد نفخ شکمی، کاهش اشتها با سختی در تنفس، کاهش اشتها همراه با آب ریزش چشم و بینی، حرکات سر به اطراف و از دست دادن تعادل و هماهنگی بدن، فلجی، ضعف، وجود آبسه و یا تورم، هرگونه تغییر رفتار ناگهانی، ترشحات غلیظ از چشم و بینی، هرگونه نشانه از درد شدید (ساییدن شدید دندان ها)، تنفس سریع، تیمار کردن بیش از اندازه و کاهش فعالیت بدنی، نشستن در گوشه ای و پایین انداختن سر.
دمای نرمال بدن خرگوش 101 تا 103 درجه فارنهایت معادل تقریبا 40 درجه سانتیگراد است. دمای بالا می تواند به دلیل وجود عفونت و دمای پایین می تواند به معنای وجود شوک باشد.
اگر که خرگوش دچار افت دمای بدن شده است باید از یک شیشه محتوی آب گرم به عنوان منبع حرارتی استفاده نمود و یا پارچه ای را به دور حیوان پیچید و فورا به دامپزشک مراجعه کرد.

خرگوش و بهداشت عمومي

هر چند موارد گزارش شده از انتقال بيماريهاي خطرناك بين انسان و حيوان در خرگوشهاي اهلي و خانگي نادراست با اين وجود مهمترين اين بيماريها عبارتند از سالمونلوز، تولارمي ، هاري ، عفونتهاي قارچي پوست و مو، سل وتوكسوپلاسموز.

جهت جلوگيري از بروز بيماري در حيوان و كاهش احتمال انتقال آن به صاحب حيوان توصيه هاي زير بايدمورد توجه قرار گيرد.

واكسن هاري جز در مواردي كه حيوان در معرض هاري قرار دارد و يا در مناطقي كه هاري شايع مي باشد توصيه نمي شود و براي پيشگيري از بروز ساير بيماريهاي متداول در خرگوش نيز تاكنون واكسني تهيه نشده است . v v v v 1 - پس از خريد حيوان ، جهت معاينه و بررسي وضعيت سلامت آن و دريافت راهنمائيهاي لازم به درمانگاههاي دامپزشكي مراجعه شود. v 2 - حتي الامكان با ساخت جايگاه و لانه مناسب ، حيوان در خارج از محيط منزل و به عنوان مثال در حياط نگهداري گردد. 3 - در صورتيكه حيوان در داخل منزل نگهداري مي شود بايد داراي جايگاهي خاص و نسبتا محدود باشد و از رفت وآمد آزادانه حيوان در محيط منزل بايد جلو گيري شود. 4 - محل نگهداري و لانه حيوان روزانه نظافت گردد. 5 - از تماس حيوان با حيوانات خانگي افراد ديگر و همچنين حيوانات غيرخانگي نظير گربه هاي ولگرد جلوگيري شود. 6 - نظافت شخصي علي الخصوص شستن دستها پس از تماس با حيوان از اهميت زيادي برخوردار است . 7 - در صورت مشاهده هرگونه تغيير در ظاهر و يا رفتار حيوان ، جهت بررسي علت آن به درمانگاه دامپزشكي مراجعه شود و بر اساس نظر دامپزشك معالج انجام معاينات دوره اي مورد توجه قرار گيرد.

بیماری های رایج انگلی در خرگوش

انگل ها

خرگوش ها می توانند آلوده به انواعی از انگل های جلدی ( کک، شپش، کنه و ...) گردند اما از آنجا که به سم های شیمیایی خیلی حساس هستند باید هنگام استفاده از این مواد دفع انگل ها بسیار دقت نمود.

بعضی از محصولات تجاری که بر علیه کنه و کک ساخته شده اند می توانند برای خرگوش ها مرگبار باشند و نباید سر خود و بدون تجویز دامپزشک مورد استفاده قرار گیرند.

در صورت استفاده از این سموم برای پیشگیری از آلودگی های انگلی در محیط (حیاط، باغچه، محل بازی و...) حداقل برای مدت یک هفته نباید به حیوان اجازه گشت و گذار در این مناطق داده شود

بیماری های رایج انگلی در خرگوش

جرب پوست

جرب ها معمولا در روی پوست زندگی می کنند و باعث خارش می شوند. اگر این عارضه به سرعت درمان نشود، باعث افزایش ضخامت محل درگیر و ایجاد دلمه در سرتاسر پوست خرگوش می شود.

جرب گوش

در صورت ابتلاء، خرگوش به طور متناوب سر خود را تکان داده و گوش های خود را می خاراند. ادامه آلودگی به عفونت گوش میانی و بروز مشکلاتی در حفظ تعادل خرگوش می رسد.

انگل های داخلی

از جمله این انگل ها می توان به کوکسیدیا اشاره کرد که روده کوچک را آلوده می کند و نشانه هایی چون کاهش اشتها تا اسهال مزمن را پدیدار می کند در این شرایط زندگی حیوان به مخاطره افتاده و باید سریع درمان شود.

دامپزشک با گرفتن نمونه مدفوعی و آزمایش آن می تواند به وجود کوکسیدیا در بدن پی ببرد.

پاک بودن خرگوش از هر گونه انگل، دلیلی بر پاک بودن محیط زندگی حیوان بوده و در این مکان نگهداری حیوانات دیگر نیز هیچ گونه خطری ندارد.

توکسوپلاسموز

توکسوپلاسموز توسط خرگوش منتقل نمی شود. این یک بیماری در انسان است که می تواند به شدت به سیستم عصبی مرکزی آسیب برساند،

مخصوصا در نوزادان، بسیاری از زنان باردار و البته پزشکان معالج آنها به اشتباه بر این باورند که این بیماری می تواند از مدفوع خرگوش منتقل شود.

خرگوش قادر به حمل و یا تولید سم بیماری رای این انگل به انسان نیست. متاسفانه بسیاری از خرگوش ها به علت ترس ناشناس از توکسوپلاسموز طرد می شوند.

داروهای قابل استفاده

آمپی سیلین، کلرامفنیکل، جنتامایسین، پنی¬سیلین G پروکائین، که همگی IM هر 12 ساعت
تتراسیکلین خوراکی 50mg/kg هر 12 ساعت و IM هر 24 ساعت

بیماری های دندانی در خرگوش ها

مقدمه
امروزه بیماری های دندانی در خرگوش ها عوارضی شناخته شده اند و به عنوان عواملی در سایر اختلالات تشخیص داده شده اند.بنابراین شناخت این نوع بیماری ها و فیزیولوژی دندان ها امری مهم هم برای دامپزشکانی که با خرگوش ها سر و کار دارند است هم برای صاحبان این حیوانات.
خرگوش ها گیاهخوار هستند، و معمولا رژیم غذاییشان را طیفی از سبزیجات و گیاهان زبر و خشک را تشکیل میدهد.نکته ای که در مورد خرگوش ها خاص است این است که دندان های آنها ریشه باز است.یعنی دندانها تا پایان عمر توانایی رشد را دارند.یک خرگوش سالم که از رژیم غذایی درستی برخوردار باشد میتواند در حین جویدن غذا دندانهایش را هم کوتاه کند.

علائم بیماری های دندانی
نشانه های بیماریهای دندانی بسیار زیاد هستند و در برخی موارد ممکن غیر قابل تشخیص باشند.علائم اولیه ممکن است واضح نباشند و به سرعت صاحب حیوان را متوجه خود نکنند.در این حالت، خرگوش عادات غذایی خود را تغییر داده،از خوردن غذاهایی که جویدنشان سخت است دوری میکند و یا غذا را از دهان خود می اندازد.یا ممکن است در این دوره مقداری وزن خود را از دست بدهند یا پس از شانه کشی، هنوز هم نامرتب باشند.این حالت مخصوصا زمانی رخ میدهد که دندانهای پیشین بیش از حد رشد کرده باشند.علائم پیشرفته تر میتواند بزاق بیش از حد،کمبود اشتها،بوی بد نفس و از دادن مقدار زیادی وزن باشد.همچنین ممکن است حیوان به بیماری های دیگری از قبیل کار نکردن دستگاه گوارش،آبسه و آلوده شدن ناحیه ی چشم دچار شوند.

دلایل بیماری های دندانی
عمده ترین دلایل بیماریهای دندانی مریوط به ژنتیک و تغذیه ی حیوان میشوند.استعداد های ژنتیکی بسیار شایع است.متاسفانه با وجود تولید مثل در میان هم نژاد ها، خرگوش هایی متولد میشوند که مستعد این بیماری ها هستند.این مورد بیشتر هنگامی دیده میشود که دندانهای پیشین رشد بیش از حد داشته باشند و در انتها حالتی حلقه مانند پیدا کنند و به هم نرسند.این خرگوشها نیاز دارند که دندانهای پیشینشان هر 1-2 ماه یکبار کوتاه یا خارج شود.برخی خرگوش ها با جمجه هایی دراز متولد میشوند که خود میتواند منجر به انسداد دندانها شود.مطلب قابل توجه دیگر تغذیه است.بیشتر خرگوش ها از طیفی از پلت ها تغذیه میکنند.از آنجایی که این پلت ها حاوی مواد مغذی هستند و ساییده شده اند، نیاز به جویدن را در حیوان کاهش میدهند.دندانهای آسیا با رشد حیوان شروع به حلقوی شدن میکنند.با کمتر شدن سایش غذا که نتیجه ی کم شدن میزان جویدن است،آسیاهای پایینی به سمت زبان متمایل میشوند و آسیاهای بالایی به سمت گونه ها رشد میکنند.این تغییرات زمان گیر هستند و میتوانند باعث بوجود آمدن عارضه های ثانویه از جمله از دست دادن ناگهانی اشتها و عفونت شوند.خراب شدن کیفیت دندانها،عفونت و ازدیاد طول ریشه از دیگر بیماریهای دندانی محسوب میشوند.مشکلات استخوانی،ژنتیک و تغذیه از عوامل این بیماری ها محسوب میشوند.

تشخیص
از آنجایی که بیماری های دندانی از اهمیت فراوانی در خرگوش ها برخوردار است،امتحان بیماریهای دندانی باید جدا از سایر بخش های فیزولوژی گرفته شود.به عنوان بخشی از امتحان،دامپزشک ابتدا وضعیت عمومی،وضعیت پوست،ترشحات چشمی، را چک کرده،تورم زیر استخوان فک و رنگ بزاق که همه به بیماری های دندانی مربوط هستند.چک کردن دندان های پیشین بوسیله ی بلند کردن لبها و بررسی طول و چفت شدگی آنها انجام میشود.
اطراف گونه ها نیز برای بررسی وجود هر گونه شی تیزی بررسی میشود.دامپزشک ممکن است بخواهد با یک آینه ی طبی و یا اتوسکوپ وضعیت دندان های آسیا را هم مشاهده کند.اغلب دامپزشک موفق به پیدا کردن برجستگی هایی در این نواحی میشود و امتحان دندانی دقیق تر و پر کردن دندان های آسیا را پیشنهاد میکند.
امتحان دندانی تحت بیهوشی میتواند به راحتی بعد از یک آزمایش خون انجام شود.حیوان به صورت کامل چک میشود تا از آمادگی وی برای بیهوشی اطمینان حاصل شود.عوامل بیهوشی به مسائلی از قبیل سن و سلامت حیوان،مدت بیهوشی و مقدار مشکل بودن عمل بستگی دارد.داروهای ضد درد هم تزریق میشوند تا هم از استرس حیوان بکاهند و هم بازگشت وی از بیهوشی را راحتتر کنند.وسایل پیشرفته ای برای بررسی وضعیت دهان حیوان وجود دارند.از قبیل : باز کننده ی گونه ها،آینه ی مخصوص طبی و منبع نور مخصوص.الماس های برنده ی مخصوص و دریل دندانپزشکی برای از بین بردن برجستگی های بوجود آمده روی دندان ها و پر کردنشان استفاده میشوند.در سال های اخیر، وسیله ای برای تشخیص میزان بیماری بوسیله ی رادیوگرافی ساخته شده است.در حین بیهوشی، ممکن است نیاز به عکس گرفتن از ناحیه ی ریشه ها به کمک اشعه ی ایکس ری برای تشخیص ازدیاد طول و آبسه وجود داشته باشد.



درمان
درمان این نوع بیماری ها به مقدار پیشرفت بیماری در خلل دچار شدن حیوان به این عارضه بستگی دارد.در تمامی موارد،خرگوش هایی که به بی اشتهایی،کم کاری دستگاه گوارش و یا عفونت شدید دچار هستند،باید در ابتدا تثبیت شوند.کنترل مایعات بدن،دمای بدن،داروهای ضد درد و آنتیبوتیک ها ممکن است در کنار تهیه ی رژیم غذایی مناسب قدم های اولیه ی درمان باشند.به محض اینکه حیوان تثبیت شد، میتواند برای انجام عمل بیهوش شود.
برای دندانهای پیشی که زیادی رشد کرده اند یک دریل دندانپزشکی لازم است که بتوان کوتاهشان کرد.این مشکلی مزمن است و ممکن است در آینده باز هم نیاز به کوتاه کردن دندان ها باشد.برای برخی خرگوشها، بهترین کار خارج کردن دندانهاست.خارج کردن دندانها عملی مهم و مشکل است و باید تحت بیهوشی حیوان انجام شود.دو دندان پیش بالایی و دو دندان پیش پایینی بوسیله ی ابزار مخصوص خارج میشوند.پس از عمل،خرگوش ها بر روی برنامه ای دارویی شامل آنتیبوتیک ها و داروهای ضد درد و برنامه ای غذایی شامل خوراکی های نرم مرخص میشوند.خوشبختانه خرگوش ها قادرند که به کمک لبهایشان غذاها را تا حدی تجزیه کنند و به این حالت به کمک نگهداری مناسب بعد از چند روز عادت میکنند.
مسدود شدن کانال های اشکی مشکل بزرگ دیگری در خرگوش هایی است که ریشه ی دندانهایشان رشد کرده است.قسمت بالای ریشه به کانال اشکها بسیار نزدیک است در نتیجه التهاب و ازدیاد طول ریشه ها براحتی میتواند موجب مسدود شدن این کانال ها شود.در این حالت، صاحب حیوان متوجه ترشح اشک و گاهی چرک از چشم حیوان میشود.برای حل این مشکل در ابتدا باید به کمک اشعه ی ایکس از آن ناحیه عکس برداری شود.یک راه دیگر برای تست کردن این ناحیه این است که مقداری محلول فلئورسین در چشم ها ریخته شود و سپس به کمک یک لامپ uv مقدار پیشرفت ریشه ها را مشاهده کرد.درمان این عارضه بسیار مشکل است.ممکن است هنگامی که حیوان بیدار و یا بیهوش است مجرای اشک قرمز شود.اغلب دامپزشک مجبور است برای جلوگیری از عفونت از آنتی بیوتیک استفاده کند.صاحب حیوان موظف است که ناحیه ی زیر چشم را خشک و تمیز نگه دارد تا از عفونت های بعدی جلوگیری شود.
برای درمان دندان های آسیایی که زیاد رشد کرده اند،اغلب از یک دریل و فرز دندانپزشکی استفاده میشود تا بتوان دندان را به حالت اولیه برگرداند.عفونت های ریشه ای دندان های آسیا هم معمول است که اغلب به آبسه و عفونت در استخوان های اطراف منجر میشود.در صورت بوجود آمدن آبسه، عمل جراحی برای خارج کردن آبسه و کپسول لازم است.سایر استخوان هایی که در این ناحیه دچار عفونت شده اند نیز باید بررسی شوند.میتوان مقداری آنتی بیوتیک در ناحیه ی آبسه قرار داد تا از عفونت جلوگیری شود.گاهی خارج کردن دندان آسیا و ناحیه ی ملتهب نیاز میشود.

پیش گیری
متاسفانه اغلب بیماری های دندانی در خرگوش ها مزمن هستند.چکاپ ها و پر کردن دندان ها باید روی برنامه ای منظم انجام شود و عفونت ها بی درنگ درمان شوند.بهترین راه برای پیشگیری از ابتلای حیوان به این نوع بیماری ها این است که اطمینان حاصل شود که خرگوش از رژیم غذایی مناسبی شامل علوفه خشک با کیفیت و علوفه ی برگدار تغذیه میکند.از قرار دادن پلت در رژیم اصلی حیوان اجتناب کنید.مراقب علائم این بیماری ها باشید و درصورت مشاهده به سرعت با دامپزشک تماس حاصل کنید.چکاپ سالانه ی وضعیت حیوان و دندانهایش لازم است چراکه در تشخیص زود هنگام این عوارض کمک زیادی میکند و یکی از بهترین پیش گیری ها محسوب میشود.

بيماري هاي مهم خرگوش

عوامل بیماریزای مختلفی خرگوشها را درگیر و مبتلا می کند که در این مقاله به ذکر مهمترین آنها پرداخته می شود .

پاستورلوز (Pasteurellosis)

مهمترین عامل باکتریایی بیماریزا در خرگوشها پاستورلامولتوسیدا می باشد. عفونت ناشی از این باکتری ممکن است بصورت التهاب مخاط بینی، پنومونی، التهام گوش میانی، التهاب مخاط چشم، آبسه و عفونتهای دستگاه تناسلی، دیده شود .
متعاقب ابتلا به این بیماری ظاهرآ ایمنی ضعیفی ایجاد می گردد که باعث می شود خیلی از خرگوشها بصورت حامل (Carrier) باقی مانده و باعث بقای بیماری در محیط و ابتلای سایر خرگوشها گردند .
توصیه می شود به محض مشاهده علائم فوق جهت تشخیص و درمان بیماری خرگوش خود، به دامپزشک مراجع کنید. وی توضیح خواهد داد که آنتی بیوتیکها معمولا بیماری را به ظاهر رفع و یا شدت آنرا کاهش می دهند، ولی بیماری ممکن است متعاقب یک فشار محیطی یا استرس، دوباره عود کند .

پنومونی (Pneumonia)

در هر سنی ممکن است حیوان را درگیر کند . حیوان مبتلا علایمی چون تب C)40 کاهش اشتها، التهاب مخاط بینی (ابتدا با تشرح سروزی چشمها و بینی شروع شده و سپس این ترشحات بصورت چرکی و خشک شده بر روی بینی مشاهده می شوند)، تنگی نفس، عطسه و سفه از خود نشان می دهد .
توصیه می کنیم به محض مشاهده علائم فوق به دامپزشک مراجعه کنید. در صورتیکه یکی از خرگوشهایتان مرده باشد، لاشه خرگوش مرده را هر چه سریعتر به دامپزشکتان برسانید چرا که مشاهده کالبدگشایی کمک زیادی به وی در تشخیص صحیح بیماری کرده و سیاست درمانی مناسبی برای سایر خرگوشهای مبتلا، پایه گذاری خواهد کرد .

آنتروتوکسمی

عامل بیماری Clostridium spiroform می باشد. بیماری بصورت اسهال آبکی ناگهانی دیده می شود که عمدتآ بچه خرگوشهای 2 ـ 1 ماهه را درگیر می کند. در اکثر مواقع، خرگوش در شب سالم به نظر می رسد و آنگاه در روز بعد مرده یافت می شود. به منظور پیشگیری از بیماری رعایت نکات زیر حائز اهمیت است. غذا می بایست کیفیت خوب و فیبر بالا داشته باشد، تغییر ناگهانی در جیره صورت نگیرد و هرگونه تغییر بتدریج و در طی یک هفته انجام پذیرد. بچه خرگوشها زود از شیر گرفته نشوند و غذا از 3 ـ 2 هفتگی در اختیار آنها گذاشته شود. در این مورد نیز لاشه خرگوش مرده به تشخیص توسط دامپزشک کمک خواهد نمود. بعلت سیر سریع بیماری، درمان با آنتی بیوتیکها چندان رضایت بخش نیست .

بیماری Tyzzer

این بیماری توسط Bacillus piliformis در بسیاری از گونه های حیواین نظیر خرگوش، همستر، موش و گربه ایجاد می گردد. بیماری با اسهال آبکی و مرگ سریع طی یک تا دو روز مشخص می گردد. گاهی اوقات تمام بچه خرگوشهای یک مادر را درگیر می کند. بیماری معمولا در سنین 3 ـ 5/1 ماهگی دیده می شود و مرگ و میر ممکن است تا P برسد. این باسیل گرم منفی بعنوان یک جرم داخل سلولی در سلولهای کبد و اپیتلیوم سکوم مطرح می باشد. با توجه به اینکه حالت فعال (Vegetativr) باکتری در محیط ناپایدار می باشد، احتمال می رود بیماری با خوردن اسپورهای باکتری منتقل شود.ا نتقال از طریق جفت نیز ممکن است انجام پذیرد. علایم کالبدگشایی نظیر ضخیم شدن دیواره سکوم، خونریزیهای نقطه ای بر روی آن و نقاط نکروزه سفید رنگ به قطر 2 میلی متر بر روی کبد به تشخیص بیماری توسط دامپزشک کمک خواهد نمود. وی به شما خواهد گفت که درمان بیماری چندان موفقیت آمیز نیست، بدلیل اینکه جرم داخل سلولی است و مقابله با آن مشکل است .

میکسوماتوز (Myxomatasis)

عامل بیماری ویروس Myxoma از خانواده Poxviridae می باشد. عمده ترین راههای انتقال آن توسط بندپایان، کک ها و هوا می باشد. جنس Sylvilagus منبع طبیعی ویروس می باشد. از این رو این حیوانات به این ویروس نسبتآ مقاومند، اما خرگوشهای آزمایشگاهی (Oryctolaus cuniculus) ، شدیدآ به بیماری مبتلا شده و مرگ و میر بالایی در جمعیت آنها رخ می دهد .
خرگوش در حالت فوق حاد بیماری در ظرف یک هفته تلف می شود و قبل از مرگ حیوان بیحال و پلکهای آن متورم می گردد. در حالت حاد، پس از گذشت یک هفته چشم ها بی رمق شده و تورم و در اطراف دهان، سوراخهای بینی، مجاری تناسلی و مقعد دیده می شود. در خرگوشهایی که زنده می مانند، پس از گذشت 10 روز از آغاز بیماری، تورم چرکی پلک و ملتحمه و التهاب در قاعده گوش مشاهده می گردد . ممکن است ندولهایی در روی سر، پاها و گوشها دیده شود. در حالت حاد معمولا پس از گذشت 11 روز از آلودگی به ویروس، حیو ان تلف می شود. بهتر است به دامپزشک مراجعه کنید تا بیماری را با مشاهده علایم کلینیکی و آسیب شناسی تشخیص دهد .
در نواحی که بیماری بومی است، کنترل ناقلین باعث کنترل بیماری می گردد. خرگوشهای تازه وارد می بایست در محلی به دور از حشرات به مدت 2 هفته قرنطینه گردند. برای ایجاد ایمنی از یک واکسن زنده تخفیف حدت یافته استفاده می شود که حدود 9 ماه ایمنی می دهد .

بیماری هموراژیک ویروسی(Viral hemorrhagic disease VHd )

بیماری حاد و بسیار مسری می باشد. اعتقاد بر این است که عامل بیماری عضو خانواده ویروسهای پاروا می باشد. انتقال ویروس بوسیله ذرات معلق (aerosol) و سایر ترشحات حیوان صورت می گیرد. انتقال مکانیکی آن توسط وسایل، انسان، جوندگان و محصولات جنسی خرگوش نیز حائز اهمیت است. بچه خرگوشهای زیر 2 ماه مقاوم بوده و بیماری معمولا در خرگوشهای شیروار و آبستن دیده می شود . دوره کمون بیماری 72 ـ 24 ساعت بوده، خرگوش ناگهان مرده یافت می شود و علائمی قبل از آن مشاهده نمی گردد. در مواردی که دوره بیماری طولانی می گردد، تنگی نفس و پرخونی از جمله علایمی است که قابل رؤیت است.

عوامل بيماري زاي مختلفي خرگوشها را درگير و مبتلا مي كند كه در ذيل به ذكر مهمترين آنها پرداخته شده:

پاستورلوز (Pasteurellosis)
مهمترين عامل باكتريايي بيماريزا در خرگوشها پاستورلامولتوسيدا مي باشد. عفونت ناشي از اين باكتري ممكن است بصورت التهاب مخاط بيني، پنوموني، التهام گوش مياني، التهاب مخاط چشم، آبسه و عفونتهاي دستگاه تناسلي، ديده شود .
متعاقب ابتلا به اين بيماري ظاهرآ ايمني ضعيفي ايجاد مي گردد كه باعث مي شود خيلي از خرگوشها بصورت حامل (Carrier) باقي مانده و باعث بقاي بيماري در محيط و ابتلاي ساير خرگوشها گردند .
توصيه مي شود به محض مشاهده علائم فوق جهت تشخيص و درمان بيماري خرگوش خود، به دامپزشك مراجع كنيد. وي توضيح خواهد داد كه آنتي بيوتيكها معمولا بيماري را به ظاهر رفع و يا شدت آنرا كاهش مي دهند، ولي بيماري ممكن است متعاقب يك فشار محيطي يا استرس، دوباره عود كند .

پنوموني (Pneumonia)
در هر سني ممكن است حيوان را درگير كند . حيوان مبتلا علايمي چون تب ((C)40 كاهش اشتها، التهاب مخاط بيني (ابتدا با تشرح سروزي چشمها و بيني شروع شده و سپس اين ترشحات بصورت چركي و خشك شده بر روي بيني مشاهده مي شوند)، تنگي نفس، عطسه و سفه از خود نشان مي دهد .
توصيه مي كنيم به محض مشاهده علائم فوق به دامپزشك مراجعه كنيد. در صورتيكه يكي از خرگوشهايتان مرده باشد، لاشه خرگوش مرده را هر چه سريعتر به دامپزشكتان برسانيد چرا كه مشاهده كالبدگشايي كمك زيادي به وي در تشخيص صحيح بيماري كرده و سياست درماني مناسبي براي ساير خرگوشهاي مبتلا، پايه گذاري خواهد كرد .
آنتروتوكسمي
عامل بيماري Clostridium spiroform مي باشد. بيماري بصورت اسهال آبكي ناگهاني ديده مي شود كه عمدتآ بچه خرگوشهاي 2 ـ 1 ماهه را درگير مي كند. در اكثر مواقع، خرگوش در شب سالم به نظر مي رسد و آنگاه در روز بعد مرده يافت مي شود. به منظور پيشگيري از بيماري رعايت نكات زير حائز اهميت است. غذا مي بايست كيفيت خوب و فيبر بالا داشته باشد، تغيير ناگهاني در جيره صورت نگيرد و هرگونه تغيير بتدريج و در طي يك هفته انجام پذيرد. بچه خرگوشها زود از شير گرفته نشوند و غذا از 3 ـ 2 هفتگي در اختيار آنها گذاشته شود. در اين مورد نيز لاشه خرگوش مرده به تشخيص توسط دامپزشك كمك خواهد نمود. بعلت سير سريع بيماري، درمان با آنتي بيوتيكها چندان رضايت بخش نيست .
بيماري Tyzzer
اين بيماري توسط Bacillus piliformis در بسياري از گونه هاي حيواين نظير خرگوش، همستر، موش و گربه ايجاد مي گردد. بيماري با اسهال آبكي و مرگ سريع طي يك تا دو روز مشخص مي گردد. گاهي اوقات تمام بچه خرگوشهاي يك مادر را درگير مي كند. بيماري معمولا در سنين 3 ـ 5/1 ماهگي ديده مي شود و مرگ و مير ممكن است تا %50 برسد. اين باسيل گرم منفي بعنوان يك جرم داخل سلولي در سلولهاي كبد و اپيتليوم سكوم مطرح مي باشد. با توجه به اينكه حالت فعال (Vegetativr) باكتري در محيط ناپايدار مي باشد، احتمال مي رود بيماري با خوردن اسپورهاي باكتري منتقل شود.ا نتقال از طريق جفت نيز ممكن است انجام پذيرد. علايم كالبدگشايي نظير ضخيم شدن ديواره سكوم، خونريزيهاي نقطه اي بر روي آن و نقاط نكروزه سفيد رنگ به قطر 2 ميلي متر بر روي كبد به تشخيص بيماري توسط دامپزشك كمك خواهد نمود. وي به شما خواهد گفت كه درمان بيماري چندان موفقيت آميز نيست، بدليل اينكه جرم داخل سلولي است و مقابله با آن مشكل است .
ميكسوماتوز (Myxomatasis)
عامل بيماري ويروس Myxoma از خانواده Poxviridae مي باشد. عمده ترين راههاي انتقال آن توسط بندپايان، كك ها و هوا مي باشد. جنس Sylvilagus منبع طبيعي ويروس مي باشد. از اين رو اين حيوانات به اين ويروس نسبتآ مقاومند، اما خرگوشهاي آزمايشگاهي (Oryctolaus cuniculus) ، شديدآ به بيماري مبتلا شده و مرگ و مير بالايي در جمعيت آنها رخ مي دهد .
خرگوش در حالت فوق حاد بيماري در ظرف يك هفته تلف مي شود و قبل از مرگ حيوان بيحال و پلكهاي آن متورم مي گردد. در حالت حاد، پس از گذشت يك هفته چشم ها بي رمق شده و تورم و در اطراف دهان، سوراخهاي بيني، مجاري تناسلي و مقعد ديده مي شود. در خرگوشهايي كه زنده مي مانند، پس از گذشت 10 روز از آغاز بيماري، تورم چركي پلك و ملتحمه و التهاب در قاعده گوش مشاهده مي گردد . ممكن است ندولهايي در روي سر، پاها و گوشها ديده شود. در حالت حاد معمولا پس از گذشت 11 روز از آلودگي به ويروس، حيو ان تلف مي شود. بهتر است به دامپزشك مراجعه كنيد تا بيماري را با مشاهده علايم كلينيكي و آسيب شناسي تشخيص دهد .
در نواحي كه بيماري بومي است، كنترل ناقلين باعث كنترل بيماري مي گردد. خرگوشهاي تازه وارد مي بايست در محلي به دور از حشرات به مدت 2 هفته قرنطينه گردند. براي ايجاد ايمني از يك واكسن زنده تخفيف حدت يافته استفاده مي شود كه حدود 9 ماه ايمني مي دهد .
بيماري هموراژيك ويروسی(Viral hemorrhagic disease VHd )
بيماري حاد و بسيار مسري مي باشد. اعتقاد بر اين است كه عامل بيماري عضو خانواده ويروسهاي پاروا مي باشد. انتقال ويروس بوسيله ذرات معلق (aerosol) و ساير ترشحات حيوان صورت مي گيرد. انتقال مكانيكي آن توسط وسايل، انسان، جوندگان و محصولات جنسي خرگوش نيز حائز اهميت است. بچه خرگوشهاي زير 2 ماه مقاوم بوده و بيماري معمولا در خرگوشهاي شيروار و آبستن ديده مي شود . دوره كمون بيماري 72 ـ 24 ساعت بوده، خرگوش ناگهان مرده يافت مي شود و علائمي قبل از آن مشاهده نمي گردد. در مواردي كه دوره بيماري طولاين مي گردد، تنگي نفس و پرخوني از جمله علايمي است كه قابل رؤيت است. واگيري بيماري ممكن است تا %80 هم برسد و ميزان مرگ و مير هم حدود %90 ـ 80 مي باشد. با ديدن علائمي چون ناراحتي تنفسي، مرگ و مير بالا و گسترش سريع بيماري مي توان به آن مظنون شد. علائمي كه در كالبدگشايي مشاهده مي شوند (پرخوني ريه ها و كبد، ناي مملو از كف خون آلود و يا غير خون آلود، خونريزي در تيموس، پرخوني ضعيف تا مشخص و التهاب كليه ها، طحال و كبد) به تشخيص صحيح بيماري بوسيله دامپزشك كمك خواهد نمود .
گلوله هاي مو داخل معده (Gastric hair ball)
تا قبل از اين تصور مي شد كه بيماري گلوله هاي مو داخل معده، خود يك بيماري اوليه است، اما بعدها مشخص گرديد كه اين بيماري يك چهره از بيماري ديگر، بوده و در و اقع ثانويه مي باشد. بطور طبيعي خرگوشها به وفور خود را ليسيده و تميز مي كنند كه در نتيجه اين امر مقدار زيادي مو وارد دستگاه گوارش مي گردد. حال اگر به هر علتي، حركات دستگاه گواش كاهش يابد گلوله هاي مو در داخل معده تجمع خواهند كرد. از عوامل مستعدكننده اين بيماري مي توان به استرس (مثل استرس جايگاه كوچك، استرس نزديك زايمان) درد (مثل بدفرمي دندانها و طويل شدن ريشه دندانها كه ايجاد درد مي نمايند) و ترس اشاره نمود. علايم قابل توجهي در اين بيماري مانند بي اشتهايي، كاهش مصرف آب، كاهش مزمن وزن، افسردگي ناشي از كاهش سطح انرژي بدليل عدم اخذ و عدم مشاهده پلتهاي مدفوع به مدت 2 ـ 1 ديده مي شود. توصيه مي كنيم به محض مشاهده علائم فوق به دامپزشك مراجعه كنيد. وي در وهله اول با مشاهده علايم باليني و تاريخچه حيوان به بيماري مشكوك و سپس به منظور تأييد تشخيص، از راديوگرافي استفاده خواهد كرد.

بیماریهای خرگوش

بیماریهای خرگوش

الف) بیماریهای پوستی: درماتومیتوز ،آبسه های زیر جلدی، استرپتوکوکوس جلدی، پاپیلاماتوز،آبله خرگوش و نئوپلازی

ب) بیماریهای قلبی- عروقی: کلسیفیکاسیون میانی به علت تغذیه بالا با جیره غنی از d3

ج) بیماریهای تنفسی: بیماریهای تنفسی مزمن(crd) ، پاستورولوز

د) بیماریهای گوارشی: بد بسته شدن دندان¬ها و رشد زیاد آن¬ها، نفخ معده، انتریت موکوئید، کمپلکس نکروز کبدی مولتی فوکال-انتریت،سالمونلوز و..

و) بیماریهای عصبی: عفونت گوش میانی، کوریومننژیت تمفوسیتیک، نماتودیاز مغزی-نخاعی

ه) بیماریهای ادراری-تناسلی: پرولاپس واژن و رحم، پیومتروپیوسالپنگس، نقصهای سیستم تناسلی ، کتوز، کلیه کیستیک وسنگهای میزراه، بیماریهای پلی کیستیک، نئوپلاسم، سیفلیس خرگوش، ورم پستان

ادامه نوشته